Słonecznik bulwiasty (topinambur) – uprawa i zastosowanie

Topinambur to inaczej słonecznik bulwiasty. Nazwę zawdzięcza swoim żółtym kwiatom obraz bulwom, jakie rosną z jego podziemnych kłączy. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie był uprawiany przez Indian. Jest popularny ze względu na łatwość uprawy oraz wiele zastosowań. Topinambur ma oryginalny smak, ma spore znaczenie w diecie układanej dla osób z cukrzycą, a także ma dużo zastosowań. Słonecznik bulwiasty nie wymaga specjalnej uprawy. Rośnie na większości gleb, jest również odporny na mróz oraz suszę. Jego wymagania są podobne do tych, jakie trzeba spełnić w przypadku hodowli ziemniaków.

Najlepszym wyborem dla topinamburu będzie ziemia żyzna, o przeciętnej wilgotności, głęboka oraz przewiewna. Wybierając glebę gliniastą, trzeba liczyć się z tym, że może dawać słabsze plony. Niezbędnym warunkiem klimatycznym dla prawidłowego wzrostu rośliny, jest trwający przynajmniej 125 dni okres w którym nie ma przymrozków. Jeśli zależy na dużych plonach trzeba brać pod uwagę, że optymalną temperaturą do wzrostu jest temperatura w przedziale 18-26°C. Jego uprawy mogą być w strefach mrozoodporności między 3 a 9. 

Rozrost topinamburu 

Można rozmnażać go tylko i wyłącznie za pomocą bulw, a więc wegetatywnie. Do tego celu można użyć całej bulwy, fragmentu z 2-3 oczkami, lub kawałka ważącego około 50-60g. Najlepiej zasadzać je w momencie, kiedy ustąpią mrozy, czyli na wiosnę lub jesienią. W przypadku wysadzania topinamburu wiosną, należy robić to na głębokości ok. 5-10 cm lub troszkę głębiej. Sadzenie jesienią wymaga głębokości ok. 10-15cm. Podczas sadzenia należy pamiętać o odstępach w rzędach, powinny wynosić mniej więcej 30-60cm, a w przypadku sadzonek odstęp powinien wynosić 60-70cm. W przypadku obsadzenia około 1ha ziemi, należy przygotować 160-320kg bulw. 

Zastosowanie słonecznika bulwiastego

Topinambur uprawiany jest przede wszystkim przez swoje bulwy, które posiadają znaczne ilości wartości odżywczych oraz mają właściwości lecznicze. Bulwy słonecznika bulwiastego są nieregularne, kształtem mogą przypominać imbir. Można je spotkać również pod nazwą karczoch jerozolimski, czy ziemna gruszka.

Niestety nie jest zbyt popularny w polskiej kuchni. Posiada specyficzny, ale ciekawy smak, który można porównać do słodko-orzechowego. Zaletą jest to, że sposób przygotowania jest różnorodny, od gotowania, poprzez smażenie, pieczenie a także jedzenie na surowo. Jest świetnym dodatkiem do sałatek, idealnie pasuje do zapiekanek, zup a nawet musów owocowych. Bulwy topinamburu dobrze sprawdzają się w roli frytek, puree lub nawet chipsów, jako bardziej odżywczy i zdrowszy zamiennik popularnych ziemniaków.

Słonecznika bulwiastego najlepiej jest zjeść zaraz po wykopaniu, ponieważ jego bulwy nie nadają się do długiego przechowywania, ponieważ szybko mogą zwiędnąć. Zanim zostaną przyrządzone, trzeba zamoczyć je na kilka minut w wodzie, a po tym czasie obrać delikatnie ze skórki. Ze względu na dużą zawartość żelaza, bulwy po obraniu szybko ciemnieją. W takim przypadku można włożyć je do zakwaszonej wody i moczyć około 5 min. Do tego celu polecany jest sok z cytryny, ewentualnie odrobina octu lub kwasek

Zioła oraz czosnek idealnie podkreślają smak topinamburu. Warto szukać przepisów, w których pasującym elementem będzie szałwia, rozmaryn czy koperek.